Strona przeznaczona jedynie na urządzenia mobilne.
Strona przeznaczona jedynie na nieduże urządzenia mobilne. Twoje urządzenie to tablet lub mały laptop, a zatem program może nie wyświetlać się poprawnie.
Zachęcamy do otworzenia strony na smartfonie.
Recital dyplomowy Zuzanny Hwang-Cempli z klasy prof. dr hab. Katarzyny Oleś-Blachy
Aula „Florianka”, Kraków
28.11.2021, godz. 19:00
Szanowni Państwo,
Dziękujemy za obecność oraz zainteresowanie programem dzisiejszego recitalu. Publikacja zawiera informacje nt. przebiegu koncertu, ale też tłumaczenia tekstu prezentowanych utworów oraz autorskie wprowadzenia Zuzanny Hwang-Cempli. Życzymy miłej lektury i przypominamy o wyciszeniu urządzeń elektronicznych w trakcie recitalu.
Projekt wersji elektronicznej i papierowej programu: Mikołaj Cempla, Rafał Bańdura (HumanStories.studio)
Okładka: Jane Peterson (1876–1965) Turkish Fountain with Garden (from Louis C. Tiffany Estate, Oyster Bay) ok. 1910
Prezentowane dzieła pochodzą ze zbiorów Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku.
Wykonawcy
sopran
Zuzanna Hwang-Cempla
fortepian
dr Marta Mołodyńska-Wheeler
skrzypce
Barbara Papierz
skrzypce
Natalia Kierakowicz
wiolonczela
Jan Pasławski
klawesyn
Zofia Satała
Program
Kliknij w tytuł utworu, aby przenieść się do tłumaczenia. Możesz także przewijać stronę dalej i dotrzeć do poszczególnych treści we właściwej kolejności.
I
Recytatyw i aria Cleopatry z op. „Giulio Cesare” E pur cosi in un giorno – Piangerò la sorte mia
Georg Friedrich Händel (1685-1759)
II
Recytatyw accompagnato i aria Cleopatry z op. „Giulio Cesare” Voi, che mie fide ancelle – Da tempeste il legno infranto
Georg Friedrich Händel (1685-1759)
***
III
Aria Semiramidy z op. „Semiramide” Bel raggio lusinghier
Gioacchino Rossini (1792-1868)
IV
Taniec op. 31 nr 4 do słów Zofii Szymanowskiej
Karol Szymanowski (1882-1937)
Przerwa
V
Heimliche Aufforderung op. 27 nr 3 do słów Johna Henry’ego Mackaya
Richard Strauss (1864-1949)
VI
Cäcilie op. 27 nr 2 do słów Heinricha Harta
Richard Strauss (1864-1949)
***
VII
Aria Musetty z op. „La bohème” Quando me’n vo’
Giacomo Puccini (1858-1924)
VIII
Aria Zaide z op. „Zaide” Tiger! Wetze nur die Klauen
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
***
IX
ODWOŁANY Z POWODU CHOROBY WOKALISTY
Duet Noriny i Malatesty z op. „Don Pasquale” Pronta io son!
Gaetano Donizetti (1797-1848)
Opera Giulio Cesare
Georg Friedrich Händel (1685-1759)
Obie arie Cleopatry pochodzą z III aktu opery Giulio Cesare Georga Friedricha Händla (1685-1759), opo- wiadają jednak o zupełnie biegunowych stanach życiowych i emocjonalnych. Piangerò la sorte mia to wypowiedź pokonanej w bitwie, zakutej przez własnego brata w kajdany kobiety, która jest przekonana, że straciła wszystko – tron, poddanych, uko- chanego (Cesara)…
W recytatywie Voi, che mie fide ancelle wciąż z pozycji osoby przegranej zwraca się do swoich by- łych służących. W momencie, gdy kończy swój monolog zapowiedzią własnej śmierci, do jej komnaty wdziera się Cesar i wyzwala ją z opresji. Upojona szczęściem, triumfująca królowa śpiewa obfitującą w jubilacje (wyrażone przez koloratury) arię Da tempeste, uznawaną za jedną z najbardziej wymagających technicznie arii sopranowych.
Adriaen de Vries (1556–1626) Cleopatra (ok. 1623)
I
Recytatyw i aria Cleopatry E pur cosi in un giorno – Piangerò la sorte mia z op. Giulio Cesare
Georg Friedrich Händel (1685-1759)
Recytatyw
Oto więc jednego dnia
tracę bogactwo i zaszczyty? Ach, okrutny losie!
Cezar, moje bóstwo, być może zginął; Kornelia i Sekstus bezbronni, nie mogą przyjść mi z pomocą. O boże!
Nie ma już dla mnie żadnej nadziei.
Aria
Opłakiwać będę mój los,
tak okrutny i nędzny,
póki starczy w piersi życia.
Lecz po śmierci na każdym miejscu, nocą i dniem pod postacią ducha będę dręczyć tyrana.
II
Recytatyw accompagnato i aria Cleopatry Voi, che mie fide ancelle – Da tempeste il legno infranto z op. Giulio Cesare
Georg Friedrich Händel (1685-1759)
Accompagnato
Wy, niegdysiejsze moje wierne sługi, teraz łzy lejecie na próżno, nie należycie już do mnie.
Okrutny brat, który pozbawił mnie królestwa,
odbiera mi Was, odbierze mi i życie. (Słychać na scenie szczęk broni) Lecz co to za szczęk broni?
Ach tak! Już nie należycie do mnie, wkrótce zobaczycie, jak Kleopatra wyzionie ducha.
Aria
Przez burze połamany statek,
gdy nareszcie bezpiecznie dotrze do portu,
nie ma już innych pragnień.
Tak serce wśród cierpienia i łez, gdy oto znajdzie pociechę,
zwraca duszę ku radości.
Opera Semiramide
Gioacchino Rossini (1792-1868)
Semiramide, królowa Babilonu, z podekscytowaniem i radością oczekuje powracającego z pola walki Arsace, którego bardzo kocha. Silne, pozytywne emocje rozsadzają jej pierś od środka, czemu daje wyraz, śpiewając przepełnioną koloraturami arię Bel raggio lusinghier. Jeszcze nie wie o licznych komplikacjach, stojących na drodze tej miłości, jak choćby o fakcie, że Arsace kocha inną (nie wspominając o dość znaczącym elemencie hi-storii iż Semiramide jest matką młodego żołnierza). Na razie mowa o bezbrzeżnej radości i miłosnej rozkoszy, którą przewiduje po powrocie ukochanego.
Dante Alighieri, Boska komedia, Piekło, Pieśń piąta,
tłum. Julian Korsak
„Wszedłem w krąg drugi, ciaśniejszy, gdzie krzyki I jęki boleść zaostrza w ton dziki.
(…)
«O! Mistrzu!» rzekłem, «I któż są te dusze,
Tak udręczone w ciągłej zawierusze?»
A mistrz: — «Ta pierwsza, co widzisz, po przedzie Rej chóru duchów na powietrzu wiedzie,
Przed wieki była wielu ziem królową
I wielu ludów różnych krwią i mową,
Lecz oszalała krewkością namiętną,
Prawem zatarła kazirodztwa piętno,
By hańbą w dziejach nie ciężyło na niej.
To Semiramis, dziedziczka i pani
Krajów azyjskich, gdzie dziś Turczyn broi.
Ta druga z sercem miłością zranionem,
Dni swe przecięła dobrowolnym zgonem, Łamiąc przysięgę cieniom Sycheusza.
To Kleopatra na chuć rozpasana.”
Gilles Rousselet (1614–1686) Sémiramis (1639–40)
III
Aria Semiramidy Bel raggio lusinghier z op. Semiramide
Gioacchino Rossini (1792-1868)
Piękny, urzekający promień nadziei i rozkoszy
wreszcie dla mnie zaświecił: Arsace powrócił,
tak, tak, przyjdzie do mnie.
Ta dusza, która do tej pory jęczała, drżała, marniała…
Och! jakże teraz odetchnie!Wszystkie moje cierpienia zniknęły, z serca i moich myśli
uleciało przerażenie…
Piękny, urzekający promień nadziei i rozkoszy
wreszcie dla mnie zaświecił.
Spokój temu sercu
przywróci Arsace;
Arsace powrócił…
tutaj ku mnie przyjdzie!
Słodka myśli
tej chwili,
do Ciebie uśmiecha się serce kochanki.
Jakże drogi,
gdy przychodzi po udręce, jest cudowny moment radości i miłości!
Pieśni księżniczki z baśni op. 31
Karol Szymanowski (1882-1937)
Op. 31 Karola Szymanowskiego to cykl sześciu arcyzmysłowych pieśni do słów siostry kompozytora. Zaawansowana harmonia, bardzo gęsta faktura w partii fortepianu, liczne koloratury i eksponowane wysokie dźwięki w partii śpiewu sprawiają, że jest to jedno z najtrudniejszych wykonawczo dzieł w historii gatunku. Taniec to pieśń, w której dominuje witalistyczna, wręcz święto-wiosenna ekspresja. Wokalizy otwierające i zamykające pieśń stanowią wyraz żywiołu, jaki niewątpliwie panuje w umyśle i sercu zakochanej młodej dziewczyny.
Henri Matisse (1869-1954) Nasturcje z obrazem Taniec I (1912)
IV
Taniec op. 31 nr 4 do słów Zofii Szymanowskiej
Karol Szymanowski (1882-1937)
Gdy w twym objęciu, kochanku mój,
na skrzydłach miłości,
jako ptak lekka pląsam w krag, to wszystkie, wszystkie kwiaty w moim ogrodzie
wraz z nami radosny wiodą tan!
Vier Lieder op. 27
Richard Strauss (1864-1949)
Glenn Gould o Straussie:
„W świetle obowiązujących kryteriów estetycznych i filozoficznych nie był z pewnością człowiekiem naszych czasów. […] Jak sobie zaiste wytłumaczyć, że takie dzieło jak Capriccio – jesienne pożegnanie z pełnym wyrafinowania i lekkości światem klasycyzmu – mogło ujrzeć światło dzienne z końcem 1940 roku, gdy cały nasz świat obejmowała wojenna pożoga? Wielkość muzyki Straussa polega na tym, iż wzbija się ona ponad wszelkie dogmatyczne definicje stylu, smaku czy języka, wymykając się jałowym chronologicznym ocenom. Mamy oto przykład człowieka, który wzbogaca swą epokę, do niej nie przynależąc; mówi za wszystkie generacje, nie należąc do żadnej; siłą indywidualności dokonuje własnej syntezy czasu, nie poddając się jego konfor-mistycznej presji.”
Vier Lieder op. 27 powstały w roku 1894. W tym czasie Strauss pisał również poemat Till Eulen-spiegel (ukończony rok później) oraz skomponował swoją pierwszą operę Guntram. Nuty zostały opatrzone dedykacją „Meiner geliebten Pauline zum 10. September 1894”, jako że stanowiły ślub-ny prezent dla sopranistki Pauline’y de Ahna.
Heimliche Aufforderung – opis
W tekście Johna Henry’ego Mackaya Heimliche Aufforderung przeciwstawione zostają dwie sytuacje społeczne. W pierwszej z nich podmiot liryczny wraz z ukochaną uczestniczy w przyjęciu. Pomimo dobrego nastroju, panującego między ludźmi, postaci pragną jak najszybciej znaleźć się sam na sam w ogrodzie. Wyczuwalne między nimi jest intensywne napięcie erotyczne. W drugiej sytuacji nie ma już wokół bohaterów gwarnego tłumu. Kochanek w intymnej wypowiedzi skierowanej do kobiety roztacza wizję dobrze im znanych rozkoszy. Jest pewny, że tej nocy dane im będzie przeżyć coś cudownego. Strauss wyraźnie za pomocą harmonii odróżnia te dwie sytuacje. Pierwsza, związana z wyczekiwaniem, przedstawiona jest za pomocą tonacji bemolowych (B-dur, Es-dur). Druga natomiast, sytuacja bezpośredniego miłosnego zbliżenia, opowiedziana zostaje za pomocą tonacji krzyżykowych (E-dur i H-dur). Jak podkreśla w swojej książce Tonalność–ekspresja-semantyka. Studia nad pieśnią czasu modernizmu Ilona Iwańska, „skojarzenie uczucia miłości ze sferą krzyżyków jest w twórczości Straus-sa wartością stałą”.
Cäcilie – opis
Wiersz Heinricha Harta, składający się z trzech 9-wersowych strof (non), powstał w 1883 roku dla żony poety, która miała na imię Cecylia. Co ciekawe jej imienniczką była „śpiewaczka teatru w Meinin-gen, do której Strauss żywił niegdyś nieodwzajemnione, romantyczne uczucie”. W Cäcilie kompozytor podąża za formą wiersza. Spójność tekstu Harta polega na zastosowaniu paralelizmów składniowych na początku i na końcu każdej strofy („Wenn du es wüsstest, was…”; „(…) Wenn du es wüsstest , du…”). U Straussa początek każdej strofy poprzedzony jest fortepianowym interludium (takty 1, 15, 30). Zabieg ten pozwala słuchaczowi wychwycić symetryczną formę wiersza.
Edward J. Steichen (1879-1979) Fotografia Richarda Straussa (1904)
V
Heimliche Aufforderung op. 27 nr 3 do słów Johna Henry’ego Mackaya
Richard Strauss (1864-1949)
Powstań, unieś lśniący kielich
W górę do ust,
I przy radosnej uczcie wypij za Zdrowie swego serca.
A gdy go wzniesiesz, pomachaj
Do mnie ukradkiem,
Wtedy uśmiechnę się i wypiję
Tak cicho jak Ty.
I w ciszy, jak ja, przyglądaj się
Tej chmarze upojonych gaduł wokół nas –
Nie gardź nimi za bardzo.
Nie, podnieś iskrzący się kielich, Wypełniony winem
I pozwól, by przy hałaśliwej uczcie Byli szczęśliwi.
Jednak gdy posmakujesz już strawy I ugasisz pragnienie,
Wówczas porzuć głośnych towarzyszy Świąteczny obrazek!I wyjdź do ogrodu,
Do róży krzewu,
Tam chcę Ciebie oczekiwać, Zgodnie ze starym zwyczajem,
I chcę w Twych piersiach tonąć, Jak i Ty chciałaś,
I Twe pocałunki spijać,
Jak niegdyś często bywało,
I wpleść w Twe włosy
Róży przepych –
O przyjdź, Ty cudowna, Wytęskniona nocy!
Nadar (1820-1910) Fotografia siedzącej modelki (1856–59)
VI
Cäcilie op. 27 nr 2 do slów Heinricha Harta
Richard Strauss (1864-1949)
Gdybyś wiedziała,
Co znaczy śnić
O płomiennych pocałunkach, O wędrowaniu i odpoczynku
Z Ukochaną,
Oko w oko,
O czułościach i gawędzeniu – Gdybyś wiedziała,
Twe serce stałoby się przychylne!
Gdybyś wiedziała,
Co znaczy być przerażonym
W samotne noce,
Gdy wokół burza,
A niczyje łagodne usta
Nie pocieszą
Znużonej walką duszy – Gdybyś wiedziała,
Przyszłabyś do mnie.
Gdybyś wiedziała,
Co znaczy żyć,
Tchniętym (do życia) przez Bóstwa Świat stwarzający oddech, Wznosić się w górę,
Niesionym przez światło
Ku błogosławionym szczytom, Gdybyś wiedziała,
Żyłabyś ze mną.
Paul-Albert Besnard (1849-1934) Miłość (1885–87)
Opera La bohème
Giacomo Puccini (1858-1924)
Akcja II aktu La bohème toczy się w Dzielnicy Łacińskiej Paryża, przy kawiarni Momus. Marcello, obserwując zakochanie Mimi i Rodolfa, wraca wspomnieniami do przerwanego romansu z piękną Musettą i w tym momencie ta femme fatale, wraz z Alcindorem, pojawia się w kawiarni. Umyślnie wybiera miejsce sąsiadujące ze stolikiem Marcella i śpiewa zmysłowego walca Quando me’n vo, ewidentnie prowokując ex-kochanka. Marcello zgrzyta zębami w milczeniu. Jeszcze nie wie, że za moment Musetta pośle Alcindora po buty, a gdy tylko starzec zniknie, rzuci się w objęcia Marcella.
Edgar Degas (1834-1917) Młoda kobieta z ibisami (1857-58)
VII
Aria Musetty Quando me’n vo’ z op. La bohème
Giacomo Puccini (1858-1924)
Kiedy idę sobie ulicą samiuteńka,
ludzie przystają i przyglądają się
i każdy szuka we mnie piękna
od stóp do głów…
I rozkoszuję się wtedy tą czystą
żądzą, która z ich oczu wyziera,
a w widocznych wdziękach potrafią
dostrzec ukryte piękno.
I tak rozpościera się wokół mnie woń
pożądania i uszczęśliwia mnie!
A ty, który wiesz, który pamiętasz i to
Cię niszczy, tak ode mnie uciekasz?
Wiem dobrze:
nie chcesz zdradzić swojej udręki
nie chcesz o niej mówić, wiem dobrze,
lecz czujesz, że umierasz.
Opera Zaide
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Zaide, europejska faworyta tureckiego sułtana, zakochała się w niewolniku o imieniu Gomatz, wraz z którym ucieka z seraju (pałacu sułtana). Wściekły władca każe zbiegów złapać i stracić. Mimo rozpaczy Zaide nie chce się ugiąć i gotowa jest umrzeć u boku Gomatza, a swoje emocje wyraża w arii Tiger! Wetze nur die Klauen. Wzburzone części A i A1 skierowane są do znienawidzonego sułtana, zaś liryczna część B do ukochanego mężczyzny.
William Hogarth (1697-1764) Seraj (ilustracja do przewodnika Aubry de La Mottraye’a z 1723 r.)
VIII
Aria Zaide Tiger! Wetze nur die Klauen z op. Zaide
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Tygrysie! Ostrz swe pazury,
Raduj się z podstępem zdobytej ofiary.
Ukarz głupią ufność
w fałszywą czułość.
Chodź tu szybko i zabij nas oboje,
Ssij niewinnego ciepłą krew.
Tygrysie! Wyrwij serce z wnętrzności
I zaspokój swoją wściekłość.
Tygrysie! Tygrysie!
Och, mój Gomasie, dla nas biedaków
Los nie ma żadnej litości.
Tylko śmierć, tylko śmierć
zakończy naszą gorzką niedolę.
Tygrysie! Ostrz swe pazury…
Koniec programu
Z uwagi na chorobę wokalisty, ostatni punkt programu nie zostanie wykonany. Dziękujemy za wyrozumiałość.
James McNeill Whistler (1834–1903) Ogród (1879–80)
Realizacja
